İsmail Altınok

(Burdur, 1920 - Ankara, 7 Mayıs 2002)

Ressam, sanat emekçisi ve öğretmen İsmail Altınok, 1920 yılında Burdur'da doğdu. İzmir Öğretmen Okulu'nda Abidin Elderoğlu'nun, 1943 yılında bitirdiği Gazi Eğitim Enstitüsü'nde Malik Aksel ve Refik Epikman'ın öğrencisi oldu. 1942 yılında Cemal Tollu ile tanıştı. Ankara'da Eşref Üren ve Cemal Bingöl ile dostluklar kurdu. Eskişehir Lisesi, Ankara Atatürk Lisesi, Namık Kemal Ortaokulu, Ankara Koloji ve Kıbrıs Limasol 19 Mayıs Lisesi'nde resim öğretmenliği yaptı. 1955 yılında bir grup sergisi için Fransa'ya giderek bir ay Paris'te bulundu.

1959 yılında İtalyan hükümetinin bursunu kazanarak dört ay Roma'da kaldı. 1943 yılından itibaren Devlet Resim Sergileri'ne katılan ve çeşitli ödüller kazanan ressam, 1973 yılında öğretmenlikten emekli oldu.

İsmail Altınok'un ilk resim sergisi Ankara'da Devrim İlkokulu'nda (1948), sonuncusu ise 2001 yılı Aralık ayında Ankara İş Bankası Sanat Galerisi'nde açtığı retrospektif sergidir. Resim sanatı üzerine yazdığı kitapların yanı sıra, çeşitli konferanslar verdi: "Bugünkü Türk Resmi", "Türk Resminin Sorunları", "Sanatın Tanımı", "Vasarely", "Toplumcu Görüş ve Resim Sanatı", "Olumlu Sanat, Olumsuz Sanat", "Resimde Kimlik Arayışı" bunlardan belli başlılarıdır.

Sağlık sorunları nedeniyle ömrünün son yıllarında resmi bırakmak zorunda kaldı. 7 Mayıs 2002 tarihinde hayata gözlerini yumdu.

İsmail Altınok denilince akla onun Burdur resimleri gelir. Bu manzara resimlerinde o, doğayı kendine özgü bir tarzda soyutlar. Dr. Kıymet Giray, bir yazısında İsmail Altınok'un Burdur resimleri hakkında şöyle söyler: "Büyük boşluklar oluşturan beyaz yüzeylerin içinde varlığı duyumsanan kent, lekenin, renk lekelerinin tadıyla resimlenir bu manzralarda. Altınok çok geniş bir persfektiften bakmaktadır Burdur'a. Kenti uzaktan ve yüksekte bir noktadan izlemektedir. Dağların eteklerine yaslanan kent, kiremitler ve yer yer yeşil lekelerle kurgulanan bir görünümün yalın, duru, içten öznelliğiyle yakalanmaktadır Altınok'un paletine. Ayrıntıların yerini büyük yüzey hareketlerinin, fotografik gözlemlerin yerini yorumun aldığı bu resimlerde Altınok'un Burdur imgeleri başttır."

Altınok'un, bu manzara resimlerinde Burdur'a uzak bir noktadan bakmasının, yani kentin genel bir imgesini kendi soyutlama diliyle yansıtmasının tek nedeni ressamca bir kaygı ya da yaklaşımdan olmasa gerek. Bunda, doğduğu ve öğreniminin ilk yıllarını geçirdiği Burdur'u genç yaşta terketmek zorunda kalmasının da payı olmalı. 1935 yılında, 15 yaşındayken Öğretmen Okulu'na devam etmek üzere Burdur'dan ayrılan Altınok, önce İzmir'de, ardından Balıkesir'de öğrenimini sürdürür. Öğrenimini tamamladıktan sonra, kısa bir süre Burdur'un Çavdır ve Karamanlı köylerinde öğretmenlik yapar. Altınok'un Burdur'dan ikinci ayrılışı, Ankara Gazi Resim-İş Bölümü'ne devam etmek için olur. Bu tarihten sonra Burdur, Dr. Kıymet Giray'ın da belirttiği gibi, "artık aile ziyaretlerinin yapıldığı bir kent olarak yavaş yavaş Altınok'tan uzaklaşmaya başlayacak fakat, sanatsal üretiminin içinde kalıcılığını yakalayacaktır."

Burdur resimlerinin Altınok'un sanatsal üretiminde ağırlıklı bir yerininin olmasını nasıl yorumlamak gerek? Burada da, sanat dünyasında genellikle gözardı edilen, ya da salt kişinin gelişim psikolojisine indirgenen öznel gerçeklik'in, evrensele ulaşmada oynadığı önemli role tanık oluyoruz. Burdur, Altınok'a hem memleket, hem de malzeme, bir diğer deyişle imge kaynağı olmuştur. Altınok, bu malzemeyi sonraki gelişme aşamalarında, kendine özgü bir tarzda ustaca değerlendirmeyi bilmiştir.

Aldığı Ödüller

1943 yılında, Ankara Halkevi'nin açtığı sergide ikincilik ödülü aldı.

1954'te Devlet Resim Sergisi'ne katılan "Burdur Dağları" adlı resmi Sanat Takvimi'ne basıldı ve devletçe satın alındı.

1959 yılında açılan Devlet Resim Sergisi'nde "Dağdaki Evler" adlı resmi ikincilik ödülü kazandı.

Kitapları

Bugünkü Türk Resmi (1971)

Yeni Resim - İş Dersleri (1975)

Bir Ressamın Notları (1980)

Kişisel Sergileri [değiştir]Ankara Devrim İlkokulu (1948)

İstanbul Maya Sanat Galerisi (1951)

İstanbul Maya Sanat Galerisi (1953)

Ankara Milli Kütüphane Galerisi (1960)

Ankara Devlet Güzel Sanatlar Galerisi (1969)

İstanbul Taksim Sanat Galerisi, Ankara OR-AN Sanat Galerisi (Yalnız soyut resim'lerle, 1974)

Ankara Pedil Sanat Galerisi (1982)

Ankara Sanat Yapım Galerisi (1983)

İzmir Türk-Amerikan Derneği Resim Galerisi (1985)

Ankara Doku Sanat Galerisi (1985)

Ankara Şekerbank Sanat Galerisi (1985)

Arda Sanat Galerisi (1991)

Burdur Güzel Sanatlar Galerisi, Oluşum Sanat Galerisi (Yalnız soyut resimler, 1992)

Ankara İş Bankası Sanat Galerisi (Retrospektif, 2001)