Sami Yetik Biyografisi
Sami Yetik Biyografisi
Sami Yetik
(1878-1945)
Türk resminde "Asker Ressamlar" olarak bilinen kuşağın son dönem temsilcilerinden Mehmet Sami Yetik, İstanbul'da doğmuştur. Babası, Asmaaltı tüccarlarından Hacı Reşit Efendidir. İlköğrenimini Şehzadebaşı Taşmektep'te yapmıştır. Ortaöğrenimi için Çiçekpazarı Rüştiyesi'ne ve Mülkiye İdadisi'ne devam etmiştir. Askerliğe olan ilgisi nedeniyle, Kuleli Askeri Lisesi'ne girmiştir. "Sami Yetik'in bu okulda resme olan ilgi ve beğenisi aynı zamanda sınıf arkadaşı olan Mehmet Ali Laga'yla tanışması ve buradaki resim öğretmeni Osman Nuri Paşa'nın desteğiyle artmıştır." 1896 yılında yükseköğrenimi için girdiği Harbiye'den subay olarak 1899'da mezun olmuştur. Daha önce resimlerini gördüğü ressam Hoca Ali Rıza'yla Harbiye'de karşılaşması sanatına yön verecek olan önemli bir gelişmedir. Harbiye'yi bitirdikten sonra Eyüp'teki Askeri Baytar Rüştiyesi'ne resim öğretmeni olarak atanmıştır.
Sanat Eğitimi :
Sami Yetik bir yandan resim öğretmenliği görevini sürdürürken, resim öğrenimi için Sanayi-i Nefise Mektebine girmiştir ve altı yıl süren eğitimin sonucunda birincilikle mezun olmuştur. Burada hocaları Osman Hamdi Bey, Salvatore Valeri, Joseph Warnia Zarzecki'dir. Meşrutiyet yıllarında Koca Mustafa Paşa Askeri Okulunda öğretmenlik yapan Yetik, kendi olanaklarıyla dönemin askeri müfettişi Tevfik Paşa'nın özel izniyle Paris'e gitmiştir.(1910) Paris'te çağdaşı olan pekçok Türk ressamı gibi Julian Akademisi'nde klasik anlamda bir resim eğitimi almış öğleden sonraları ise Ecole Pigie'de sanatını geliştirme olanağı bulmuştur. Yurda döndüğünde Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Mecmuası'nda resim ve sanat eğitimi konularında yazılar yazmıştır.
1912'de yurda döndüğünde Kuleli Askeri Lisesi'nde resim öğretmenliğine başladıktan hemen sonra Balkan savaşı başlamış ve Edirne cephesine katılmıştır. Savaşta yanında kendi gibi ressam olan Mehmet Ali Laga ile birlikte çok sayıda eskiz çalışmıştır. "Edirne'nin düşmesi üzerine iki ressam da esir düşerek, gittikleri Sofya'da da Akademi Müdürü tarafından fark edilene dek resim çalışmalarını sürdürmüşlerdir. Birinci Dünya Savaşı'nda ise Boğaz Siperi'nde görev almıştır."
Sanatı :
Sanat eğilimi ilk resim öğretmeni Osman Nuri Paşa ile artan, sınıf arkadaşı Mehmet Ali Laga ile pekişen Sami Yetik'in sanatında en önemli dönüm noktası, çok beğendiği Hoca Ali Rıza'yla karşılaşmasıdır.
Hoca ile aralarındaki dostluk uzun yıllar devam edecek ve sanatçı onun ışıklı resimlerinden oldukça etkilenecektir. Sami Yetik Paris dönüşünde akademik anlamda bir eğitim almasına rağmen, ülkesinde verilen eğitimin eksikliklerine değinmiştir. Zaten asker kökenli olan ressam Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı'na katıldıktan sonra savaş konulu resimlere yönelir. "1917'de Celal Esat Arseven'in girişimiyle İstihbarat Dairesi Reisi Seyfi Paşa'nın desteğiyle açılan "Şişli Atölyesi'nde" ibrahim Çallı, Hikmet Onat, Namık İsmail, Ali Sami Boyar ile birlikte görev almıştır:"
Sanatçının Balkan Savaşı'nda çalıştığı eskizlerinin etkisi, bu atölyede gerçekleştirdiği savaş ve kahramanlık konulu resimlerinde coşkun bir ruhla ve gerçekçi bir ifadeyle kendini gösterir. Kurtuluş Savaşı, cephane taşıyan köylü kadınlar, savaşta Türk askerleri gibi konuları resmettiği bu çalışmalarının hemen hepsi çok büyük boyutlu tablolardır ve çoğu bugün Askeri Müze, Resim-Heykel Müzesi ve Dolmabahçe Müzesi koleksiyonlarında yer almaktadır. İfadeyi vermeye yönelik romantik bir dışavurumun yoğunlaştığı bu resimlerde kalabalık figürlerin yerleştirilişi, açık koyu dengeleri ve arka plana yerleştirdiği mimari kalıntı ya da manzara öğeleri ile de klasik bir yoruma yaklaşır.
Sami Yetik çok az sayıda portre çalışmıştır. Onun üslubunun gelişim evrelerini daha çok İstanbul, Ankara, Bursa ve Edirne görüntülerini resmettiği manzaralarında algılarız. Bu resimlerde geniş ve keyfi fırça vuruşları, kalın boya dokusuyla ve renklerinin kurgusuyla lekeci bir yoruma ulaşmıştır. Sanatçı, bu türden yapıtlarını dönemin sanatçıları için uğrak bir yer olan Fatih, Kıztaşı'ndaki atölyesinde gerçekleştirmiştir.
Sami Yetik hiç kişisel sergi açmamış yapıtlarını her yıl gerçekleşen geleneksel Galatasaray ve Ankara sergileri'nde izleyicisine sunmuştur. Sanatçının "Akşam İstirahati" adlı resminin Amerika'da sergilendiği ve olumlu yorumlara sebep olduğu bilgilerdendir. Ayrıca eserlerinden bazıları Viyana sergilerine de katılmıştır. Edebi yönü ve devrin sanat hayatını ele alan yazıları, Türk ressamlarını tanıtmaya yönelik gerçekleştirdiği "Ressamlarımız" adlı bir cildi yayınlanmış eseri Sami Yetik'in bu yönünü gösteren izlerdir.
__________________
Admin
|
06.02.09, 21:52
Benzer Konular
Normal
