Lagina-Antik Kentler Mugla
Lagina
Lagina Hekate kutsal alanı Muğla'nın Yatağan ilçesine bağlı Turgut beldesi sınırları içerisinde yer alan bir arkeolojik sittir. Yatağan-Milas karayolu üzerindeki Yatağan Termik Santralı'nın yanından sağa ayrılan asfalt yoldan 9 km. gidilerek Lagina harabelerine varılır. KaryalılarınLeyne ismi ile de tanınır. önemli bir kült merkezi olan Lagina kutsal alanının yankısı zamanımıza kadar gelmiş olup bu yöre halen
Son yapılan araştırmalar yörenin eski Tunç Çağı'ndan (M.Ö. 3000) günümüze kadar kesintisiz bir iskâna sahip olduğunu göstermektedir. Seleukos kralları büyük imar çalışmaları ile Lagina kutsal alanını dini merkez ve buraya 11 km. uzaklıktaki Stratonikeia kentini de bölgenin siyasi merkezi yapmışlardır.
Lagina'da ve Stratonikeia bouleuterion duvarlarında halen mevcut olan yazıtlardan öğrendiğimize göre bu iki kent birbirlerine kutsal bir yol ile bağlanmıştır.
Lagina kutsal alanında propylon (anıtsal giriş kapısı) kutsal yol altar (kurban ve sunak yeri) peribolos (kutsal alanı çevreleyen duvar) Dorik Stoalar ve Hekate Tapınağı bulunmaktadır.
Kutsal alan aynı zamanda Stoaların arka duvarını oluşturan iki metre yüksekliğe kadar ayakta kalmış duvarlarla çevrilidir. Üç girişli olan ve batı ucunda dört adet İyon sütunu ile taşınan apsisi bulunan anıtsal giriş yapısı Stoa'ya da bir kapı ile bağlanmıştır.
Anıtsal giriş kapısından altar'a giden taş döşeli yola bağlanan 10 adet merdiven sırası vardır. Beş merdiven sırası ile çevrili olan ve üzerinde Attik İyon kaideli Korint başlıklı tek sıra sütun bulunan bir platform üzerine oturan tapınak kutsal alanın tam ortasındadır. Tapınak pseudo-dipteros planlı 8x11 sütunlu Korint düzeninde inşa edilmiştir. Pronaos kısmında iki adet İyon sütunu yer alır.
Lagina kutsal alanında yapılan arkeolojik kazılar Türk bilim adamları tarafından yürütülen ilk kazılar olması açısından önem taşımaktadır. Bu kazıları Osman Hamdi Bey ve Halit Ethem Bey1993 yılında arkeolojik kazı ve restorasyon çalışmaları Muğla Müzesi Müdürlüğü başkanlığında Mimar Arkeolog Ahmet Tırpan'ın bilimsel danışmanlığında tekrar başlatılmıştır. yürütmüştür.
Tapınağın frizleri Osman Hamdi Bey tarafından İstanbul Arkeoloji Müzesi'ne götürülmüştür ve halen burada sergilenmektedir. Frizlerde dört ayrı konu işlenmiştir. (Doğuda; Zeus'un yaşamı ile ilgili sahneler; batıda tanrılar ile gigantların savaşı; güneyde Karya tanrılar toplantısı; kuzeyde Amazonların savaşı
Lagina’da ilk araştırmayı 1743 yılında Richard Pockocke gerçekleştirmiştir. 1856 yılında C.T. Newton tapınak üzerinde uzun süre çalışmış ve tapınağın planını çıkarmıştır. Temenos duvarının krokisini çizmek için yaptığı sondaj kazılarında 7 adet röliyefli friz bulmuştur. Benndrof yaptığı küçük çaplı sondajlar ile ilk defa tapınağın planını çıkarmıştır. M.M. Legrand ve Chamonard 1891’de tapınakta kazı yaparak tapınak frizlerinden 9 tanesini daha çıkarmıştır. Aynı yıl Lagina’ya gelen O. Hamdi Bey 17 friz daha bulur ve bu frizleri kasabada emniyet altına alır. 1902 yılında Halil Ethem Bey’de bulgular ışığında tapınağın planını çıkarma çalışmaları yapmıştır. Tapınağın batı cephesi frizleri ilk olarak 1895 yılında A.Chamonard tarafından yayınlanmıştır. 1967-1970 yıllarında Yusuf Boysal Lagina ve çevresinde yaptığı araştırmalarda yörenin Eski Tunç Çağından itibaren kesintisiz iskan gördüğünü belgeleyen malzemeler ele geçirmiştir. Son yıllarda Kutsal Alan Prof. Dr. Ahmet A. Tırpan tarafından incelenmektedir. 1993 yılında tapınağın orijinal ölçülerinde planı çıkarılmıştır. Halen kazı çalışmaları Prof. Dr. Ahmet A. Tırpan başkanlığında detaylı olarak devam etmektedir.
M.Ö 2.bin tarihi coğrafyasında tanınan Ahiyava ülkesinin merkezi Rodos olan Güney İonia ile Karia sahillerinide içine alan bölgeyi kapsadığı ileri sürülür. Hitit imparatorluk tabletlerinde adı geçen KARKIŞA’nın Karia bölgesinin M.Ö. 2.bindeki adı olduğu üzerinde durulmaktadır.
__________________
TUALİM.NET
|
04.04.10, 19:19
Benzer Konular
Normal
