Sanatın Plastik Kalitesi
Sanatın Plastik Kalitesi
Bu günün ressamının kullandığı gibi, bir cismin yüzeyini tarif etmeyen bir renk, o cismin plastik karakterinin lüzumlu gerçekçiliğini vermekte kullanılır. Rengin bu "bir şekil meydana getirme" özelliği, kabiliyeti, bazı renklerin geriye çekilme, ileriye gitme gibi karakteristiklerinden gelmektedir. Renkler, bir yüzeye yerleştirildikleri zaman mesafeli boyutlara sahipmiş gibi görünürler. Meselâ; Düz bir yüzeyde kırmızı bir leke, o sathın önünde yer almış gibi görünür. Aynı şekilde yerleştirilmiş mavi renk ise, o satıhta batıyormuş gibi görünür. Genel olarak; sıcak renkler ileriye doğru bir his uyandırır. Böyle etkilerin karakteri, rengin valör veya şiddetindeki farklarla değiştirilebilir. Rengin bu "mesafeye ait" karakteristiklerine ilk defa, XIX. yüzyılın ikinci yarısında Fransız ressam Paul Cézanne dikkati çekti. Paul Cézanne, zamanın empresyonist ressamlarının kullandığı göze çarpan parlaklığı beğendi. Fakat, onların çalışmalarının, daha evvelki resmin katılık ve dayanıklılığını kaybettiğini düşündü. Sonraları renk tonları ile şekillerin ağırlık ve kabarıklıklarını anlatma denemesine girişti. Cézanne'ın denemelerinden önce, geleneksel, akademik ressam, şekli tek renkle valör değişimleri ile modle ediyordu. Sonra bu sanatçılar, bu tonların üzerinden, boyanmış cismin, hafif kuru kısmî bir renk karakteristliği ile geçerlerdi. Cézanne bir şekil üzerinde renk değişiminin, valör değişimi ile aynı vazifeyi yapabileceğini, anlatımın hiçbir şey kaybetmeyeceğini açıkladı. Pozitif renklerin yumuşak zenginliğinin, katı bir cismin öz yapısını anlatmak için önemli olduğunu hissetti. Daha sonraki tamamlayıcı ressamlar Paul Cézanne'ın ileriyi, geriyi gösteren renklerinin de, resmin yüzeyine ilgi çekicilik, canlılık veren o ileri, hareketi yarattığını çoğu ressam, hiçbir belirti ve cisim temsil edilmediği halde, boşlukta denge hareket ilişkilerini bir resme anlam vermek için kullanmışlardır. Rengin kullanılmasının en belirgin sebeplerinden birisi de budur.
__________________
TUALİM.NET
|