Lekecilik
Lekecilik
Adnan TURANİ’ YE göre lekecilik... Sanatçının düşünmeden ve rahat bir şekilde tual yüzeyine attığı boyaların meydana getirdiği lekelerin etkisine dayanan anlayıştır.”
Bu anlayıştaki sanatçılar algıladıkları dış dünyaya gerçeklerine tepki gösterir. Resme başlarken önceden tasarlanan bir resim düşüncesinden yola çıkmazlar. Esin kaynakları, kuralsızlık ve içtenliğe dayanır. Tual yüzeyine renkleri lekeler halinde dağıtılalar. Lekecilik, “Taşizm”, “Lirik Soyutlama” ve “İnformal” gibi isimler de almaktadır.
Leke resimde formal ve informal anlamlarda kullanılır. Formal lekede, yer yer soyutlamalara girmesine karşın leke bir biçim düzenlemesi içinde vardır. Orhan Peker’in “Mandalar” adlı resminde formal lekenin uygulanışı görülür (Resim 69). Uzakdoğu ustalarının etkilerine karşın, leke bir biçim düzenlemesi içindedir. Sanatçı tipik formal ressam esprisine figüre yeni yorumlar getirmiştir. Görsel niteliği ile yüzeyci bir resimdir. Yapıtta leke tonlarına sıkı sıkıya bağlı özgün bir biçim anlayışı egemendir.
Joseph – Emile Muller’e göreİnformal sanat, daha önce Turner’de, özellikle onun kesin olarak “Taşist” olan-renk lekelerinden ibaret akuarellerinde- suluboya resimlerinde bulunur. Monet’in ak nilüferi havuzlarını (Resim 28) resmettiği vakit, informal sanata bağlı kalır. Bazı ekspresyonist ressamlarda informal sanata karşı eğilim göstermişlerdir.
Bazı informal ressamlar Jong devrindeki Çin resminden, Çin ve Japon kaligrafisinden, güzel yazı sanatlarında etkilenmişlerdir. Song devrindeki yalama resimleri coşku içinde doğarken, doğayla bütünleşmekte ve kendisini ifade edebilmektedir.
Informal ressamlar resmin ötesine gitmek gerektiğini savunurlar. İçgüdü onlar için çok önemlidir. “Informal sözcüğünden biçimine dayalı olmayan resim çıksa da gerçekten biçime dayalı olmayan bir resim yoktur. Informal belirsiz bir lekenin de resminde olumlu bir faktörü olduğu an biçimi vardır, İnformal sanatçı Nicalas De Stael’in, “Deniz Kenarındaki Figürler” adlı resmini örnek gösterebilir (Resim 29). Resim incelendiğinde soyut biçimsel bir düzenlemeden söz edilebilir.
TURANİ, Adnan: Sanat Terimleri, a.g.e. s.83
MULLER, Joseph-Emile: (Çev.Mehmet Toprak) Modern Sanat, Remzi Kitabevi, İstanbul 1972, s.99
__________________
TUALİM
|