KARİKATÜRLE YAŞAMA BAKMAK




Çizgi, özgürlüğe kapı açmaktır.
Çizgi, öldürülmeye karşı kalkan olmaktır.
Çizgi, yobazlığın karşısında savunmadır.
Çizgi, dürüstlüğün namusuna geçenleri izleyenleri göstermektir.
Çizgi, ipi başka insanların elinde olanların ipini koparması, hürriyetini ilan etmesidir.
Çizgi, ırk ayrımı nedeniyle aşağıdakileri, üstekileri göstererek kınamaktır.
Çizgi, kırmızı halıda yürüyenlerin gerçek yüzlerini göstermektir.
Çizgi, öldürülenlerin etrafını çevreleyen polis kuşağına kalkıp bakmasıdır.
Çizgi, karada kürek çekmektir.
Çizgi, dürbünü silah yapanları göstermektir.
Çizgi, gölgeyle köprüler kurmaktır.
Çizgi, ödül alanların sevinçten uçmalarını betimlemektir
Çizgi, uçurumda sanat yapmaktır, tüm riskleri göze alarak.
Çizgi, ayağı olmayanların ayakkabı satması, içine ekilen çiçekleri sulamasıdır.
Çizgi, doğayı eve çevirmek, tarlayı halı, yolu koridor yapmaktır.
Çizgi, birbirine düşman askerlerin hayati konularda paylaşmayı sürdürmesidir.
Çizgi, hizmetli ile komutanı aynı konuda birleştirmektir.
Çizgi, fırçayı ağaç, ağacı fırça, dalları parmak yapmaktır.
Çizgi, boşluğu ölçerek kağıda geçirmektir.
Çizgi, satranç taşlarını kadehleştirmektir
Çizgi, paranın emici gücünü göstermektir.
Çizgi, başkalarının kitabını okumaktır.
Çizgi, kesilen ağaçların yaşamdaki sonuçlarına baktırmaktır.
Çizgi, yıkılan ağaçları hastaneye yetiştirmektir.
Çizgi, ağaçları kesen ellerin parmak izini göstermektir.
Çizgi, yığınlarca arabanın arasındaki tek bisiklettir.
Çizgi, göğe eren apartmanların yanındaki tek katlı evdir.
Çizgi, taşların arasındaki tek yeşilliktir.
Çizgi, hedeftir, hedefi göstermektir, hedefte, hedefle yaşamaktır
Çizgi, ölürken bile koltuğunu bırakmayan zavallıları göstermektir.
Çizgi, sunumları komikleştirmektir.
Çizgi, tebessümdür, kahkahadır…
Çizgi, duvarları yıkmaktır.
Çizgi, sevgi örmektir.
Çizgi, kalbe atılan oklardır.
Çizgi, kalbin ateşini söndürmektir- alevlendirmektir.
Çizgi, gözleri kuş, çilleri yem yapmaktır.
Çizgi, saçları yola dönüştürmektir.
Çizgi, saç tellerine yaprak takmaktır…
Çizgi, beynin boşluğuna, beynin dolu tarafından baktırmaktır.

Karikatür, gökyüzünü kana boyayanlara atıfta bulunmaktır.
Karikatür, boğulanlara zeytin dalı uzatmaktır.
Karikatür, betonlaşmanın karşısında yan gelip yatanlara baktırmaktır.
Karikatür, kentsel değişimde yaşananları yaşama sermektir.
Karikatür, en kötü anlarda bile sevgiyi, aşkı unutturmamaktır.
Karikatür, koyun sürüsü olmak için koyun olmak gerekmediğini fark ettirmektir.
Karikatür, yıkıklar arasından çiçeği çekip çıkartmaktır
Karikatür, çarpık kentleşmeyi gözler önüne sermektir.
Karikatür, beyinlere fidan ekmektir.
Karikatür, yaşamı sigarayla zehirleyenleri Mars’a yollamaktır.
Karikatür, bozkırlara ağaç boylarını geçmeyen evlerden oluşan kentler kurmaktır.
Karikatür, kafasını ayaklar altına alanlara tuvalet kağıdı sunmaktır.
Karikatür, ağzı olmayanlara mikrofon uzatmaktır.
Karikatür, beyindeki harfleri masaya dökmektir.
Karikatür, hangi dönemde olursa olsun bulunduğu çağın ilerisini görenleri kapı dışarı etmeye kalkanları göstermektir…
Karikatür, madalyonun dört tarafına baktırmaktır.
Karikatür denizde, çölde yalnız kalanların ortaklığında yaşamaktır.
Karikatür koltuğa oturan, yürekleri, ayakları, silahları, bastonları göstermektir.
Karikatür, midesi beyninde olanları göstermektir.
Karikatür, ayranın yerini alanları gösterip, düşündürmektir.
Karikatür, savaşın korkusudur.
Karikatür, eksi ile artının patlamasıdır.
Karikatür, ağacın ölümlerini durdurmasıdır, soluğumuzdur.
Karikatür, yıldızları ağaçlara dikmektir.
Karikatür, çocukların büyüklerin yolundan gitmemesidir.
Karikatür, kendisini baltayla yaralayan insanlara seslenen ağaçlardır.
Karikatür, silahları bozmaktır, kötü niyetleri de…
Karikatür, bombalardan hayaletler yaratmaktır.
Karikatür, savaş gemilerinden barış güvercinleri uçurtmaktır.
Karikatür, uçaklardan bomba yerine çiçekleri atmaktır.
Karikatür, hırsızlar çalarken çığlık atmaktır.
Karikatür, futbol topuna tekme değil, kanat takmaktır.
Karikatür, gerçeklerin ortaya çıkmasıdır.
Karikatür, koyunun ardından gidenlere dikkat çekmektir.
Karikatür, dostluğun ödülüdür.
Karikatür, koltukla sandalyenin, “sizinle aynı fikirdeyim” demesidir,
Karikatür, düşündürendir…
Karikatür, arkasında tekme izi olanların çeşidini bulması için baktırandır.
Karikatür, gölgesine şapka çıkartmaktır…
Karikatür, gölgelerden bile korkanlarla dalga geçmektir.
Karikatür, zıtlıkların göstergesidir.
Karikatür, sıkışan trafikte uçan arabalar olmaktır
Karikatür, kız kulesini saçlarla bezemektir.
Karikatür, duvar yazılarıdır.
Karikatür, İstanbul hatırasıdır.
Karikatür, palet üzerine yerleşmedir; kentler kurmadır, evleri rengarenk yapmaktır.
Karikatür, kapatma bantlarını ilgili yerlere koymaktır.
Karikatür, bakar körlere göz, duymazlıktan gelenlere kulak, konuşamayanlara dildir.
Karikatür, Madımak’taki yangındır.
Karikatür, yaratanların portreleridir.
Karikatür, mikrofonların karşısındaki figürdür.
Karikatür, tacize uğrayan morları göze sokmaktır.
Karikatür, tacize uğrayan hayvanların sesidir.
Karikatür, hayalleri çizmektir.
Karikatür, gökyüzündeki ayak izleridir.
Karikatür, dünyanın yumurtlamasıdır.
Karikatür, korkulukların korkulu rüyasıdır.
Karikatür, yeşili koruma sınırıdır.
Karikatür, çiçeklerin bekçisidir.
Karikatür, çizgilerin uçurtmasıdır.
Karikatür, sporun zarafetidir.
Karikatür, göz yaşlardan bir dünya yaratmaktır.
Karikatür, zamları davul yapıp çaldırmaktır, kapıları açtırmaktır, uçurmaktır…
Karikatür, küresel ısınmanın çığlığıdır.

Karikatür, müziği çizmektir.
Karikatür, çizgiyle müzik yapmaktır.
Karikatür annemiz, babamız, sevgilimiz, dostumuzdur.

***

Karikatürcülere çok gıpta ederim. Türkiye’de asla işsiz kalmazlar, kalmayacaklar. Boşta kalma riskleri yok neredeyse… Ülkemizde bir sürü işsiz varken ve bizler hakaret görürken, işsiz kalmayacakları için sevineyim mi, yoksa üzüleyim mi işsiz kalmadıklarının – kalamayacaklarının nedenlerini düşününce…

Eğer bir gazeteci karikatüristini çıkartmışsa sayfalarından, o gazeteyi almayı bırakırım hemen. Karikatüristler gazetenin namusudur, yaşamıdır, makalesidir, neşesidir, yaratısıdır kısaca her şeyidir. Haberi karikatüristten - karikatürden al. Günceli takip edebilirsiniz karikatürlerden… Üzerinde düşündürür… İnceliklerine gülümsetir…

Karikatür çizerek yazar, çizerek anlatır… Bir romandır, bir şiirdir; göze, ruha, beyne birikimlere, isyana, baş kaldırıya hitap edendir… Karikatür düşünmektir, çizgiyle düşünü biçimidir.

Karikatür ortaya koymaktır, masaya yatırmaktır, dik tutmaktır eğilmişlikleri… Çizginin gücü özgürlük sağlar.

Sorunlar yaşanmayı, çözülmeyi, çizilmeyi bekler… Sorunu çizgiye dönüştürmek, çizgiyi problem çözmeye… İşte karikatür.

Mısır firavunları ölünce tüm sarayda yaşayanlarla gömülürmüş, başta hizmetkarlar olmak üzere. Sonra bundan vazgeçilmiş. Çünkü yaşamın devamı resimlerle çözümlenmiş. Firavunun gündelik hayatı gömütünün duvarlarına çizilir olmuş. Bence bu olay yeryüzündeki en büyük devrim, en büyük değişimdir insan olma adına…

Resim-İş Bölümünü yatılı okudum. Arkadaşlarla kavga etmek yerine beni çok kızdırdıklarında karikatürlerini çizer, sergi panosuna asardım. Sanata saygı nedeniyle kendileri indirmez, bana yalvarırlardı “artık indir şu karikatürü” diye. Kızgınlığım hafifleyene kadar asılı kalırdı orada…

İyi ki sanat var; duygulara yön veren, yarattıran, rahatlatan, problem çözen, paylaşan… Karikatür bu bağlamda başatlığımı hep alacaktır. Kendiniz çizmeseniz bile çizenleri takip etmek müthiş doygunluk, heyecan kazandırıyor.

Sorunu mizahla, espri ile çizgiyle, karikatürle göstermek, çözmek kadar harika ne olabilir?


KARİKATÜR YAŞAMIN GÖSTERGESİDİR…



Not: Bu yazıyı hazırlarken kütüphanemdeki karikatür kitaplarından – albümlerinden – kataloglarından ve Karikatürcüler Derneği Haber Bülteni Karikatürk’ten yararlandım. Hepsi ayrı duygulanmama neden oldu ama bir tanesi yüreğimin tellerini sızlattı; “çizgi kahramanlar sokakta” sergisi katalogu. Çünkü içinde sanatçılarının imzaları var ve ne yazık ki ikisi aramızda değil artık; Nazım HİKMET portresini çizen Necati ABACI ve Avanak Avni’nin yaratıcısı Oğuz ARAL. Ali Ulvi ERSOY’un, Semih BALCIOĞLU’nun çizimlerine bakarken de aynı açıyı yaşadı yüreğim. Onları saygıyla anıyorum. Topraklarına bol bol karikatür yağsın, yaşayan çizerlerimizden…

Unutamadığım bir karikatür: Yakışıklı bir bey güzel eşi ve çocuklarıyla kahvaltı yapar. İşe gitmek üzere arabasına biner ve canavarlaşmaya başlar. İşe geldiğinde arabasından iner ve insana dönmeye başlar… Bedri KORAMAN unutulmazsın asla…

Not: Bu yazıyı yazmayı düşünmemi sağlayan FEKLAVYE’nin çizeri Sn. Semih POROY’a teşekkürler…

Not: Beni “yaratıcılık” seminerim vesilesiyle 2 kez değerli karikatüristlerle buluşturan Sn. Reşat YAKALI’ya teşekkürler…

Not: Karikatüre emeği geçen herkese yürek dolusu teşekkürler…


10-02-2008 / İSTANBUL

Tülay ÇELLEK

__________________