Hattat Mustafa Rakım Efendi Biyografisi - Mustafa Rakım Efendi Hayatı

**Gökkuşağı** · 11.01.10, 02:15

Mustafa Râkım Efendi Biyografisi-Ünlü Hattatlar

Hayatı hakkında sınırlı bilgilere sahip olduğumuz Mustafa Râkım Efendi, bugün Ordu İli'ne bağlı Ünye İlçesi'nde 1171/1758 yılında dünyaya geldi. Babası Mehmed Kaptan'dır. İlköğrenimini memleketinde tamamladıktan sonra, tahsilini ilerletmek maksadıyla İstanbul'a geldi, İstanbul'a kaç yaşında geldiği belli değildir.
İstanbul'da ağabeyi İsmail Zühdî'nin himayesinde ilmî tahsiline başladı. Ayrıca sanata, bilhassa hüsn-i hatt'a karşı merak ve kabiliyeti sebebiyle önce ağabeyi İsmail Zühdî'den sülüs ve nesih yazılarını meşk ederek icazetini l l 83/1769'da on iki yaşında aldı. İcazet aldığında kendisine "Râkım" mahlâsı verildi. III. Derviş Ali'den de yazı meşk etti. Bu arada ilmî tahsilini de tamamlayarak, İlmiye İcazetnamesini aldı. Mustafa Râkım, hafız ve müderrislik unvanlarını imzalarında kullanmıştır.
Ayrıca resme karşı alâkalı ve başarılı bir ressamdı. Yaptığı resim, Reisü'l-Küttâb Râtip Efendi vasıtasıyla III. Selim'e takdim edildiğinde resim çok beğenildi ve padişahın resmini yapması emredildi. Resmi yapıp padişaha takdim ettiğinde, H. 1203 tarihinde müderrislik payesi verildi. Yine bu vesile ile Hattat Râkım Efendi'ye sikke ressamlığı ve tuğrakeşlik görevi verildi. Devrin ileri gelenleri ile olan münasebeti dolayısıyla, onların çocuklarına yazı dersleri verdi. Hattat Râkım'ın Sultan II. Mahmud'a yakınlığı ve ona hat dersleri vermesi, padişah olmasından sonradır.
Râkım Efendi, Râtib Efendi'ye intisabı ile devlet ileri gelenleriyle münasebet kurdu. Yazıcı Mehmed Münîf Efendi ve Reisü'l-Küttâb Reşîd Efendi, münasebet kurduğu kişilerdendir. Yazıcı Mehmed Münîf Efendi vasıtasıyla Padişah III. Selim ile tanışır. İlk resmî görevini de bu vesile ile otuz yaşında müderris olarak alır. Bu arada kendisine Sikke-i Hümâyûn ressamlığı ve tuğra tanzimi görevi verilir. 1224/1809'da İzmir mevleviyeti, 1229/1814'te Edirne pâyesi, 1231/1816'da Mekke pâyesi, 1233/1818'de İstanbul pâyesi, 1235/1820'de Anadolu pâyesi ve nihayet 1238/1822'de Anadolu sadâretine tayin olunur, 4 Rebîulevvel 1239/8 Aralık 1823 Pazartesi gününe kadar bu görevde kalır.
Kendisi Saray'a intisabı dolayısıyla çok rahat bir hayat geçirmiştir. Özellikle Sultan II. Mahmud devrinde epey rağbet gören Râkım Efendi, devamlı Saray'a davet edilir, Padişah kendisi ile yazı meşk ederdi. Saray'dan ayrılırken de kendisine, bohçalar içinde kumaşlar ve altınlar ihsan olunurdu.
Sultan II. Mahmud, Râkım Efendi'yi bir saraylısı, Emine Hanım ile evlendirmiş, fakat çocukları olmamıştır. Hayatının sonlarına doğru felç geçiren Mustafa Râkım Efendi, 15 Şa'ban 1241 (25 Mart l826) Cumartesi günü vefat etmiştir. Vasiyeti üzerine Fatih - Karagümrük'te Atikali Paşa Câmîi'nin yanındaki arsaya defnedilmiştir. Sonradan mezarının üzerine hanımı tarafından bir türbe ve yanına da medrese inşa olunmuştur.
Bir kadirşinaslık olarak günümüzde Fatih Karagümrük'te türbesinin bulunduğu mahalle yakın bir yerdeki ilköğretim okuluna "Hattat Râkım İlköğretim Okulu" ve türbesinin bulunduğu sokağa "Hattat Râkım Sokağı" adı verilmiştir.
Kaynak: Hattat Mustafa Râkım Efendi Hayatı, San'atı ve Eserleri –
Dr. Süleyman Berk, Kaynak Yayınları, İstanbul/2003,

**Renklerin Dansı** · 03.01.12, 18:00

Hattat Mustafa Rakım Efendi Biyografisi - Mustafa Rakım Efendi Hayatı - Hattat Mustafa Rakım Efendi Kimdir?

Hattat Mustafa Rakım Efendi (d. 1757 Ünye – ö. 1825 İstanbul)
Türk hattat, ressam.

Türk İslam yazı sanatında büyük önemi olan bir 18. yüzyıl sanatçısıdır. "Hat sanatının inkılapçısı" olarak anılan Hattat Rakım’ın getirdiği yeniliklerden sonra Türk hat sanatı tarihi “Rakım öncesi” ve “sonrası” olarak ikiye ayrılacak incelenir olmuştur. Celî sülüs hattı ve padişah tuğralarında, o güne kadar yapılamayanları gerçekleştirmiş; harf kalınlığı ile kalem kalınlığı arasındaki ideal ölçüyü bulmuş; padişah tuğralarına da hat ve şekil yönünden ideal güzelliğini vermiştir. Türk Hat Sanatında bir inkılap gerçekleştirmiş kabul edilen sanatçı, Türk resim sanatında ise batılı anlamda resim yapan ilk büyük ressam kabul edilir. Yaptığı kuş (papağan) resmi, Türk resim sanatının ilk realist resmi olarak kabul edilir

Yaşamı

1757 yılında Ünye’de dünyaya geldi. Babası, Ünyeli Mehmet Kaptan’dır. Ailenin üç oğlundan en küçüğü idi. Ağabeylerinden İsmail Zühdü, devrinin önemli hattatları arasına girmiş bir sanatçıdır.

Mustafa Rakım Efendi, ilköğrenimini tamamladıktan sonra babası tarafından İstanbul’a getirildi ve medrese eğitiminin yanı sıra hüsn-i hat ve resim çalıştı. Ahmet Hıfzı Efendi, Derviş Ali Efendi ve ağabeyi İsmail Zühdü Efendi’den ders aldı. Özellikle cel-i sülüste ve ressamlıkta başarılı oldu. 12 yaşında iken hattatlık icazetnamesi aldı. İcazet aldığında kendisine “Râkım” mahlâsı verildi[3] Başlangıçta ağabeyinin izinden giden Mustafa Rakım Efendi, ağabeyinin ölümünden sonra kendi üslubunda eserler verdi.

Devletin ileri gelenlerinin çocuklarına yazı dersleri vermesi nedeniyle devrin önemli kimseleri ile ilişki içinde oldu. Resimleri Reisülküttap Ratıp Efendi tarafından padişah III. Selim’e gösterilip beğenilince kendisinden padişahın portresini yapması istendi. Tablo yapmak vesilesiyle uzun süre padişahın yakınında bulundu ve takdirini kazandı. Padişahın tahta çıkışını gösteren söz konusu tablo, şu anda kayıptır.

Mustafa Rakım Efendi’ye müderrislik görevi ile madeni paraların üzerindeki yazı ve resimleri düzenleme görevi verildi. Ayrıca padişahın tuğrasını düzenlemesi istendi. Şehzadelere yazı hocası olarak atanan sanatçı, gelecekte II. Mahmut olarak tahta çıkacak olan şehzade Mahmut’un da öğretmeni oldu. Güzel sanatlara çok meraklı olan II. Mahmut, iyi bir hattat olarak yetişti.

Mustafa Rakım Efendi, saray ile olan ilişkileri nedeniyle özellikle II. Mahut devrinde çok rahat bir hayat geçirdi[3]. II. Mahmut tarafından bir saraylı olan Emine Hanım ile evlendirildi, çocuğu olmadı.

Mustafa Rakım Efendi, 1805 yılında İzmir kadısı oldu. 1818 yılında İstanbul, 1820 ‘da Anadolu kazaskeri oldu. 1823 yılında bilfiil Anadolu kazaskeri olarak göreve başladı.

Geçirdiği felç hastalığı üzerine 25 Mart 1826’da hayatını kaybetti. Fatih Karagümrük’te Atik Ali Paşa Câmii civarına defnedildi. Daha sonra eşi Emine Hanım tarafından türbesi ve yanına bir de medreses inşa ettirildi.

Günümüzde, türbesinin olduğu sokağa “Hatat Rakım Sokağı”, türbenin mahallesine yakın bir ilköğretimokuluna “Hattat Rakım İlköğretimokulu” adı verilmiştir. Medresesi “Hattat Mustafa Rakım Efendi Kültür Merkezi” olarak hizmet verir.

Öğrencileri

Hattat Rakım’ın isimleri ve eserleri günümüze ulaşmış üç önemli talebesi vardır: Sultan II. Mahmud, Mehmed Hâşim Efendi ve Mehmed Şâkir Recâi Efendi'dir.

Eserleri

Fatih Camii yanındaki Nakşıdil Valide Sultan Türbesi'nin içindeki kuşak şeklindeki "Gaşiye" suresi ve dış cephe yazıları,
Tophane'de bulunan Nusretiye Camii'nin içindeki kuşak şeklindeki "Amme" suresi,
Topkapı Sarayı'nın ikinci büyük giriş kapısının üzerindeki yazılar
Edirnekapı'da ağabeyi İsmail Zühdi Efendi’nin mezar kitabesi
Eyüp'te Reşid Efendi'ye ait mezar kitabesi
Üsküdar Miskinler Çeşmesi kitâbesi
Başçuhadar Seyyid Ömer Ağa Çeşmesi’nin kitâbesi (Gülhâne Zeynep Sultan Camii üst tarafında)
Türk İslam Eserleri Müzesi'nde hilyesi ve çok sayıda levhası vardır.
Sabancı Hat Koleksiyonu'ndaki yazısı ve tuğra formunda yazılmış ayet-i kerime levhası

Konu Bilgileri
	Konu Başlığı Hattat Mustafa Rakım Efendi Biyografisi - Mustafa Rakım Efendi Hayatı	Konudaki Cevap Sayısı 1
	Şuan Bu Konuyu Görüntüleyenler	Görüntülenme Sayısı 3885

11.01.10, 02:15	#1
Kullanıcı Profili Gökkuşağı Moderator Tualim.NetGökkuşağı Kullanıcı Bilgileri Üyelik tarihi: Oct 2009 Yaş: 42 Üye No: 375 Mesajlar: 1.927 Konular: 1568 Bulunduğu yer: Ankara	Mustafa Râkım Efendi Biyografisi-Ünlü Hattatlar Mustafa Râkım Efendi Biyografisi-Ünlü Hattatlar Hayatı hakkında sınırlı bilgilere sahip olduğumuz Mustafa Râkım Efendi, bugün Ordu İli'ne bağlı Ünye İlçesi'nde 1171/1758 yılında dünyaya geldi. Babası Mehmed Kaptan'dır. İlköğrenimini memleketinde tamamladıktan sonra, tahsilini ilerletmek maksadıyla İstanbul'a geldi, İstanbul'a kaç yaşında geldiği belli değildir. İstanbul'da ağabeyi İsmail Zühdî'nin himayesinde ilmî tahsiline başladı. Ayrıca sanata, bilhassa hüsn-i hatt'a karşı merak ve kabiliyeti sebebiyle önce ağabeyi İsmail Zühdî'den sülüs ve nesih yazılarını meşk ederek icazetini l l 83/1769'da on iki yaşında aldı. İcazet aldığında kendisine "Râkım" mahlâsı verildi. III. Derviş Ali'den de yazı meşk etti. Bu arada ilmî tahsilini de tamamlayarak, İlmiye İcazetnamesini aldı. Mustafa Râkım, hafız ve müderrislik unvanlarını imzalarında kullanmıştır. Ayrıca resme karşı alâkalı ve başarılı bir ressamdı. Yaptığı resim, Reisü'l-Küttâb Râtip Efendi vasıtasıyla III. Selim'e takdim edildiğinde resim çok beğenildi ve padişahın resmini yapması emredildi. Resmi yapıp padişaha takdim ettiğinde, H. 1203 tarihinde müderrislik payesi verildi. Yine bu vesile ile Hattat Râkım Efendi'ye sikke ressamlığı ve tuğrakeşlik görevi verildi. Devrin ileri gelenleri ile olan münasebeti dolayısıyla, onların çocuklarına yazı dersleri verdi. Hattat Râkım'ın Sultan II. Mahmud'a yakınlığı ve ona hat dersleri vermesi, padişah olmasından sonradır. Râkım Efendi, Râtib Efendi'ye intisabı ile devlet ileri gelenleriyle münasebet kurdu. Yazıcı Mehmed Münîf Efendi ve Reisü'l-Küttâb Reşîd Efendi, münasebet kurduğu kişilerdendir. Yazıcı Mehmed Münîf Efendi vasıtasıyla Padişah III. Selim ile tanışır. İlk resmî görevini de bu vesile ile otuz yaşında müderris olarak alır. Bu arada kendisine Sikke-i Hümâyûn ressamlığı ve tuğra tanzimi görevi verilir. 1224/1809'da İzmir mevleviyeti, 1229/1814'te Edirne pâyesi, 1231/1816'da Mekke pâyesi, 1233/1818'de İstanbul pâyesi, 1235/1820'de Anadolu pâyesi ve nihayet 1238/1822'de Anadolu sadâretine tayin olunur, 4 Rebîulevvel 1239/8 Aralık 1823 Pazartesi gününe kadar bu görevde kalır. Kendisi Saray'a intisabı dolayısıyla çok rahat bir hayat geçirmiştir. Özellikle Sultan II. Mahmud devrinde epey rağbet gören Râkım Efendi, devamlı Saray'a davet edilir, Padişah kendisi ile yazı meşk ederdi. Saray'dan ayrılırken de kendisine, bohçalar içinde kumaşlar ve altınlar ihsan olunurdu. Sultan II. Mahmud, Râkım Efendi'yi bir saraylısı, Emine Hanım ile evlendirmiş, fakat çocukları olmamıştır. Hayatının sonlarına doğru felç geçiren Mustafa Râkım Efendi, 15 Şa'ban 1241 (25 Mart l826) Cumartesi günü vefat etmiştir. Vasiyeti üzerine Fatih - Karagümrük'te Atikali Paşa Câmîi'nin yanındaki arsaya defnedilmiştir. Sonradan mezarının üzerine hanımı tarafından bir türbe ve yanına da medrese inşa olunmuştur. Bir kadirşinaslık olarak günümüzde Fatih Karagümrük'te türbesinin bulunduğu mahalle yakın bir yerdeki ilköğretim okuluna "Hattat Râkım İlköğretim Okulu" ve türbesinin bulunduğu sokağa "Hattat Râkım Sokağı" adı verilmiştir. Kaynak: Hattat Mustafa Râkım Efendi Hayatı, San'atı ve Eserleri – Dr. Süleyman Berk, Kaynak Yayınları, İstanbul/2003, __________________ Gökkuşağı

03.01.12, 18:00	#2
Kullanıcı Profili Renklerin Dansı S.Moderators Tualim.NetRenklerin Dansı Kullanıcı Bilgileri Üyelik tarihi: May 2009 Üye No: 27 Mesajlar: 3.656 Konular: 2075	Hattat Mustafa Rakım Efendi Biyografisi - Mustafa Rakım Efendi Hayatı Hattat Mustafa Rakım Efendi Biyografisi - Mustafa Rakım Efendi Hayatı - Hattat Mustafa Rakım Efendi Kimdir? Hattat Mustafa Rakım Efendi (d. 1757 Ünye – ö. 1825 İstanbul) Türk hattat, ressam. Türk İslam yazı sanatında büyük önemi olan bir 18. yüzyıl sanatçısıdır. "Hat sanatının inkılapçısı" olarak anılan Hattat Rakım’ın getirdiği yeniliklerden sonra Türk hat sanatı tarihi “Rakım öncesi” ve “sonrası” olarak ikiye ayrılacak incelenir olmuştur. Celî sülüs hattı ve padişah tuğralarında, o güne kadar yapılamayanları gerçekleştirmiş; harf kalınlığı ile kalem kalınlığı arasındaki ideal ölçüyü bulmuş; padişah tuğralarına da hat ve şekil yönünden ideal güzelliğini vermiştir. Türk Hat Sanatında bir inkılap gerçekleştirmiş kabul edilen sanatçı, Türk resim sanatında ise batılı anlamda resim yapan ilk büyük ressam kabul edilir. Yaptığı kuş (papağan) resmi, Türk resim sanatının ilk realist resmi olarak kabul edilir Yaşamı 1757 yılında Ünye’de dünyaya geldi. Babası, Ünyeli Mehmet Kaptan’dır. Ailenin üç oğlundan en küçüğü idi. Ağabeylerinden İsmail Zühdü, devrinin önemli hattatları arasına girmiş bir sanatçıdır. Mustafa Rakım Efendi, ilköğrenimini tamamladıktan sonra babası tarafından İstanbul’a getirildi ve medrese eğitiminin yanı sıra hüsn-i hat ve resim çalıştı. Ahmet Hıfzı Efendi, Derviş Ali Efendi ve ağabeyi İsmail Zühdü Efendi’den ders aldı. Özellikle cel-i sülüste ve ressamlıkta başarılı oldu. 12 yaşında iken hattatlık icazetnamesi aldı. İcazet aldığında kendisine “Râkım” mahlâsı verildi[3] Başlangıçta ağabeyinin izinden giden Mustafa Rakım Efendi, ağabeyinin ölümünden sonra kendi üslubunda eserler verdi. Devletin ileri gelenlerinin çocuklarına yazı dersleri vermesi nedeniyle devrin önemli kimseleri ile ilişki içinde oldu. Resimleri Reisülküttap Ratıp Efendi tarafından padişah III. Selim’e gösterilip beğenilince kendisinden padişahın portresini yapması istendi. Tablo yapmak vesilesiyle uzun süre padişahın yakınında bulundu ve takdirini kazandı. Padişahın tahta çıkışını gösteren söz konusu tablo, şu anda kayıptır. Mustafa Rakım Efendi’ye müderrislik görevi ile madeni paraların üzerindeki yazı ve resimleri düzenleme görevi verildi. Ayrıca padişahın tuğrasını düzenlemesi istendi. Şehzadelere yazı hocası olarak atanan sanatçı, gelecekte II. Mahmut olarak tahta çıkacak olan şehzade Mahmut’un da öğretmeni oldu. Güzel sanatlara çok meraklı olan II. Mahmut, iyi bir hattat olarak yetişti. Mustafa Rakım Efendi, saray ile olan ilişkileri nedeniyle özellikle II. Mahut devrinde çok rahat bir hayat geçirdi[3]. II. Mahmut tarafından bir saraylı olan Emine Hanım ile evlendirildi, çocuğu olmadı. Mustafa Rakım Efendi, 1805 yılında İzmir kadısı oldu. 1818 yılında İstanbul, 1820 ‘da Anadolu kazaskeri oldu. 1823 yılında bilfiil Anadolu kazaskeri olarak göreve başladı. Geçirdiği felç hastalığı üzerine 25 Mart 1826’da hayatını kaybetti. Fatih Karagümrük’te Atik Ali Paşa Câmii civarına defnedildi. Daha sonra eşi Emine Hanım tarafından türbesi ve yanına bir de medreses inşa ettirildi. Günümüzde, türbesinin olduğu sokağa “Hatat Rakım Sokağı”, türbenin mahallesine yakın bir ilköğretimokuluna “Hattat Rakım İlköğretimokulu” adı verilmiştir. Medresesi “Hattat Mustafa Rakım Efendi Kültür Merkezi” olarak hizmet verir. Öğrencileri Hattat Rakım’ın isimleri ve eserleri günümüze ulaşmış üç önemli talebesi vardır: Sultan II. Mahmud, Mehmed Hâşim Efendi ve Mehmed Şâkir Recâi Efendi'dir. Eserleri Fatih Camii yanındaki Nakşıdil Valide Sultan Türbesi'nin içindeki kuşak şeklindeki "Gaşiye" suresi ve dış cephe yazıları, Tophane'de bulunan Nusretiye Camii'nin içindeki kuşak şeklindeki "Amme" suresi, Topkapı Sarayı'nın ikinci büyük giriş kapısının üzerindeki yazılar Edirnekapı'da ağabeyi İsmail Zühdi Efendi’nin mezar kitabesi Eyüp'te Reşid Efendi'ye ait mezar kitabesi Üsküdar Miskinler Çeşmesi kitâbesi Başçuhadar Seyyid Ömer Ağa Çeşmesi’nin kitâbesi (Gülhâne Zeynep Sultan Camii üst tarafında) Türk İslam Eserleri Müzesi'nde hilyesi ve çok sayıda levhası vardır. Sabancı Hat Koleksiyonu'ndaki yazısı ve tuğra formunda yazılmış ayet-i kerime levhası __________________ TUALİ*M.NET*

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	Son Mesaj
Mustafa Horasan Resimleri - Mustafa Horasan Eserleri - Mustafa Horasan Tabloları	Renklerin Dansı	Türk Ressamların Eserleri	0	07.06.12 04:11
Mustafa Üçbilek Biyografisi - Mustafa Üçbilek Hayatı - Mustafa Üçbilek Kimdir?	Renklerin Dansı	Türk Ressamların Biyografisi ( Hayatı )	0	03.01.12 18:34
Mustafa Rakım Efendi Resimleri - Mustafa Rakım Efendi Eserleri - Mustafa Rakım Efendi	Renklerin Dansı	Hat ve Tezhip Sanatı	0	03.01.12 18:10
Ahmed Ali Efendi Biyografisi	Renklerin Dansı	Türk Ressamların Biyografisi ( Hayatı )	0	25.10.10 19:12
Ömer Vasfi Efendi Biyografisi-Ünlü Hattatlar	Gökkuşağı	Hat ve Tezhip Sanatı	0	11.01.10 02:16

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)