Paul Klee

(D. 18 Aralık 1879 – Ö. 29 Haziran 1940)

Alman kökenli İsviçreli ressam

1912'de ikinci Der Blaue Reiter sergisine katıldı. 1921-31 arasında Weimar ve Dessau'daki Bauhaus'da öğretmenlik yaptı. 1933 yılında Düsseldorf Akademisi'nde profesör olarak çalıştı.

Yapıtlarının bazıları soyut, bazıları figüratiftir. Tek bir akımın ressamı değildir; bazen ekspresyonist bazen elementarist bazen de sürrealist olarak tanımlanmış on bine yakın eseri vardır.

Bern yaınlarındaki Münchenbuchsee'de doğan Klee'nin annesi de babası da müzisyendi. Yedi yaşında keman çalmaya başlayan Paul Klee 12 yaşındayken şiir ve öyküler yazıyordu.Müzik yeteneğine karşın resme duyduğu ilgi yüzünden 1900'de Münih Akademisine 'ne girdi. Ne var ki, akademideki klasik eğitimi beğenmeyerek bir yıl sonra okulu bıraktı. Önce Berne'e, sonra da İtalya'ya giderek çeşitli kentleri dolaştı.

Klee, geçmiş deneyimlerden yararlanamadan, sanatta her şeyi kendi keşfetmek istiyordu. Yoğun bir arayışla geçen 1902-06 yıllarında yaptığı oymabaskıları sergileme olanağı buldu. Bunlar kara mizah anlayışıyla yapılmış, saldırgan ve sanatçının sınırsız düş gücünün yansıtan resimlerdi. 1906'da piyanist Lily Stumpf ile evlenen Klee, 1911'de aralarından Wassily Kandindsky'nin de bulunduğu Der blaue Reiter ("Mavi Atlı")sanatçı grubuyla tanışarak 1912'de bu grubun ikinci Münih sergisine katıldı.

1914te Tunus'a yaptığı bir gezi, resimlerindeki ışık ve renk kullanımı yönünden sanatında derin izler bıraktı. 1916-18 arasında Alman ordusunda askerlik yaptı. Birinci Dünya Savaşı'nda sonra çağdaş sanat üzerinde önemli etkisi olan Bauhaus adlı tasarım okulunda ders verdi.

Klee 1919'dan sonra yağlıboyaya yöneldi. Giderek daha kalın boya hamuruyla çalışıyordu. 1925'te ilk uluslararası Gerçeküstücüler sergisine katıldı.1931'de Düsseldorf Akademisi'ne geçtiyse de Nazi yönetiminin görevine son vermesi üzerine, 1933'te İsviçre'ye giderek Bern'e yerleşti. 1935'te sağlığı bozulan sanatçı, Locarno yakınlarında Muralto'daki bir klinikte öldü.

Klee çağdaş ressamlar arasında en yaratıcı ve üretken sanatçılardan biridir. 8000 kadar olduğu sanılan resimlerinden çok değişik üslup arayışları gözlenir. Klee bunların tümünü bireysel bir anlatımda birleştirmeye başarmış bir sanatçıdır.. Biçimlerin yorumundan çok kökenleriyle ilgilenen ve sanatı doğanın nir simgesi olarak göre Klee, yapıtlarında kendine özgü bir gerçeklik yaratmıştır. Resmin özünün renk olduğunu düşündüğünden, renge giderek daha çok önem vermiştir. Yapıtlarının bazıları soyut, bazıları ise biçimcidir. Öte yandan, bazı yapıtlarındaki denetimsiz ve içgüdüsel gibi görünen öğeler Gerçeküstücüler'den biri sayılmasına yol açmıştır.

Balığın Çevresinde (1926) adlı resiminde, ortadaki balık motifinin çevresinde doğal ve geometrik biçimler ve işaretler belirli bir düzeni yansıtır.

Ölüm ve Ateş (1940) sonun yaklaşmakta olduğunun habercisidir. Klee'ye göre, "Sanat görüneni kopya etmek değil, görünmeyeni gösterebilmektir"