DEPREMİN PSİKOLOJİK ETKİLERİ İLE NASIL BAŞA ÇIKILIR ?
Ulusça büyük bir felaket yaşadık;bu tür olaylardan hemen sonra insanlar tipik olarak şok tepkisi içine girerler.
İlk şoktan sonra herkes aynı tepkileri göstermez. Aşağıda belirtilenler böyle bir felaket durumuna karşı insanların gösterdikleri normal tepkilerdir;
Kendinizi eskiye kıyasla daha sinirli hissedebilirsiniz. Bazı duygularda çok fazla ve ani iniş-çıkışlar olur. Endişeli, sinirli yada karamsar olabilirsiniz.
Düşünce ve davranışlarınız olayın etkisi altındadır. Olayla ilgili anılarınızı tekrar tekrar anlatmak ihtiyacı duyarsınız. Yaşadıklarınız gözünüzün önünden gitmez, her an tekrar deprem olacakmış gibi hisseder, korku duyabilirsiniz. Dikkatinizi yaptığınız işe vermekte ya da karar vermekte zorlanırsınız. Kafanız kolayca karışabilir. Hafızanızda problemler olabilir. Olan bitenlere inanmakta güçlük çekebilirsiniz. Uykunuz, yeme düzeniniz ve iştahınız bozulabilir. Merak etmeyin ! Ancak güçlü kalmak, yakınlarınıza ve çevrenize yardımcı olabilmek için elinizden geldiğince iyi beslenmeye ve dinlenmeye çalışın.
Başından yıkıcı olay geçmiş diğer kişilerle sürekli olarak konuşma ihtiyacı duyabilirsiniz. Ama zaman zaman da içinize kapanıp hiç konuşmadan düşünme ihtiyacı duyabilirsiniz. Bunlar normaldir. Başka insanlarla sık sık konuşmanızın, duygularınızı paylaşmanızın size yararı olacaktır.
Yoğun stresten ötürü vücudunuzda bazı belirtiler ortaya çıkabilir; örneğin baş ağrıları, bulantı ve göğüs ağrıları olabilir ve bir tedavi gerektirebilir. Daha önce sürekli tedavi gerektiren tıbbi bir rahatsızlığınız varsa, şiddeti artabilir. Bu durumda tıbbi yardıma başvurunuz.
Şu noktayı anlamak önemlidir;
Aynı olaya herkes aynı tepkiyi gösteremez. Bazı insanlar hemen tepki gösterirler, bazılarının tepkisi aylar, hatta yıllar sonra, gecikmeli olarak ortaya çıkabilir. Bazılarının yaşadığı rahatsızlık verici tepkiler uzun zaman sürer, diğerleri ise çok çabuk eski hallerine döner.
Tepkiler zaman içinde de değişir. Bazıları olayın yaşandığı sırada çok enerjiktirler ve sanki bu enerji sayesinde, olayla daha kolay baş ederler, ama hemen sonra umutsuzluk ve karamsarlık yaşarlar.
Kendinize ve ailenize nasıl yardımcı olabilirsiniz ?
Duygusal olarak yeniden eskisi gibi sağlıklı bir duruma gelebilmeniz ve yaşamınızın kontrolünü yeniden ele geçirebilmeniz için yapabileceğiniz çeşitli şeyler vardır:
Bu dönem, kuşkusuz yaşamınızın zor bir dönemidir. Toparlanmak ve kendinize gelmek için zaman tanıyın. Kayıplarınız için yas tutmanız en doğal hakkınızdır. Duygularınızda iniş çıkışlar olması normaldir.
Bu olayı yaşayan herkes sizin hissettiklerinizi hissetmektedir, onlarla dayanışma içinde olun, duygularınızı paylaşın.
Alkol ve uyuşturucu ilaçlardan uzak durun.
Kendinizi oyalayın. Bu oyalama çabaları, başkalarına yardımcı olmak, şu anda olabildiğince hayatınızı düzene koymaya çalışmak yada çocuklarınızla daha yakından ilgilenmek biçiminde olabilir.
Duygusal olarak yakın gelecekte neler yapabileceğinizi öğrenmeye çalışın, bilgi edinin veya sağlık kuruluşlarının deprem için oluşturulmuş özel birimlere başvurun.
Çocuklariçin neler yapmalı ?
Bir depremden sonra yaşanan korku ve kaygı, özellikle çocuklar için çok zorlayıcıdır. Bazı çocuklar, daha küçük yaşlarda yaptıkları gibi, parmak emme, altını ıslatma gibi davranışlara geri dönebilirler. Kabuslar görebilir, yalnız yatmaktan korkabilirler. Okul başarıları etkilenebilir. Ayrıca daha sık öfkelenebilir yada içlerine kapanıp, yalnız kalmak isteyebilirler.
Bu çocuklar için yapılabilecek bazı şeyler aşağıda sıralanmaktadır:
Onlarla daha fazla zaman geçirin. Olaydan hemen sonraki günlerde çocuğunuz sizden ayrılmak istemeyebilir. Sık sık elinizi tutmak, kucağınıza oturmak, boynunuza sarılmak isteyebilir. Her fırsatta kendisiyle ilgilenmenizi bekleyebilir. Bunlara göz yumun, anlayışlı davranın Onlara dokunun, sarılın. Bu tür fiziksel temas çocuklar için çok yararlıdır.
Gerginliklerini azaltmak için onlara oyun imkanları tanıyın. Resmi kurumların açtığı çocuk merkezlerine gönderin. Buradaki oyun ve resim yapma faaliyetlerine katılmaya teşvik edin. Küçük çocuklar resim yaparak olayla ilgili gerginliklerinden kurtulabilir. Yaşadıklarını resme dökmeleri onlar için yararlıdır.
Dokuz yaşından daha büyük çocuklarınızın sizinle ayrıntılı konuşmalarına izin verin, duygu ve düşüncelerini ifade etmeleri için onları destekleyin, yüreklendirin. Bu sayede felaketle ilgili olarak kafalarındaki sorulara cevaplar bulabilirler ve korkuları azalır. Sordukları soruları onların anlayabileceği biçimde cevaplamaya çalışın. Sık sık onları sevdiğinizi, korkularını ve kaygılarını anladığınızı gösterin. Yemek yemek, oynamak, uyumak gibi faaliyetleri mümkün olduğunca belli saatlerde yapmalarını sağlamaya çalışın. Bu sayede çocuklarınıza hayatın normal normale dönmekte olduğu duygusunu verebilirsiniz.
Unutmayın ! Yalnız Değilsiniz :Daha sonraki haftalarda ve aylarda da psikolojik sorunlarınız için size yardım edecek profesyonel insanlar ve kurumlar mevcuttur. Depremden sonra çok normal olan gerginlik ve stres haliniz çok uzun süre devam ederse mutlaka sağlık kuruluşlarına başvurunuz KAYNAK:İSTANBUL VALİLİĞİ
11.11.10, 21:10
