– H –
Habbe: Karagöz, Külhanbey ve Matiz tipleri tarafından kullanılır. Argo bir
sözdür, yemek yemek manasına gelir.
Habe: Karagöz ustalarının “ekmek”e verdikleri ad.
Hacıvat: Gölge oyununda Karagöz tipinden sonra gelen ikinci önemli tiptir.
Hacıvat yarı aydın, Osmanlıca konuşmaya özenen, saman altından su yürüten,
kurnaz, çıkarını düşünen bir Osmanlı tipi olarak betimlenmiştir.
Hagaragort: Eski Türk tiyatrosunda tragedyaya ve melodrama verilen ad.
Ermenice tiran, hain, düşman rolünün adı.
Hakivati: Arap ülkelerinde hikâye anlatıcısı.
Halay: Anadolu’da köy danslarına verilen genel adlardandır.
Halk Karagözü: Halka oynatılan Karagöz oyunu. Ramazan aylarında
kahvelerde, bahçelerde oynatılan Karagöz.
Hamal: Eskiden Hayalînin oyun takımlarının bulunduğu zembili taşıyan kişidir.
Hameçik: Hamacük ya da Hamecik de denir. İlkel bir kuklaya verilen ad.
Han kolu: Orta oyuncularından iki ünlü kolun birincisi. Bu topluluğun başında
o zamanlar ün yapmış olan Kavuklu Agâh Efendi vardı.
7
Harputlu: Karagöz oyunu tiplerindendir. Çoğunlukla mahalle bekçisidir.
Sözlerine birtakım Kürtçe sözcükler karıştırır. Bön ama kibirlidir.
Hatem: Gölge oyununda çalınan zile Karagöz ustalarının verdiği ad.
Hatem kerizi: Oyunun sonunda çengi oynatmaya Karagöz ustalarının verdiği
ad.
Hay: Karagözcülerin “Ermeni”ye verdikleri ad.
Hayal ağacı: Karagöz perdesinin arkasında, üst kol köşesinde “Y” harfi
biçiminde gereç. Buna kimi tasvirler sıkıştırılır. Peş tahtaya takılır, tasvirler bu çatal
ağaca dizilir.
Hayalbaz: Hayal oyunu ustası. Şebbaz.
Hayalî: Gölge oyunu ustalarına verilen ünvan. Karagöz oyununda tasvirleri
oynayan ve onları konuşturan sanatkârdır. Buna tarihsel süreçte Şehbaz, Hayalbaz,
Suretbaz da denilmiştir. Bir Hayalî tasvirlerini kendi yapar ya da başkasına yaptırır.
Taklit yeteneğinin, ses ve nefes kullanımının iyi olması,
Hayal oyunu: Perde arkasında çeşitli tasvirlerin resimlerin gölgeleri
gösterilerek oynatılan oyun.
Hayal perdesi: Karagöz oyunlarında kullanılan perde. Buna “Lub-i Hayal”,
“Hayal-i Zıl” ya da “Şeyh Küşteri Meydanı” da denir.
Hayal sandığı: 400 Karagöz oyunu tasviri tamamlanırsa buna “Hayal
Sandığı” denir.
Hayma sai gerdon: İran’da gölge oyununa verilen ad.
Hayme şebbazi: İran’da çadırda oynatılan kukla.
Heleşek çekmek: Anadolu’da dans etmek anlamına gelen bir deyim.
Hımhım: Karagöz oyunu tiplerindendir, genizden konuşur. Kusurlu kişiler
sınıfına girer. Artık oyunlarda pek kullanılmayan bir tiptir.
Hırbo: Karagözcü argosunda taşra tiplerinin tümüne bu da verilir.
Hokkabaz: Gözbağcılık ve elçabukluığu gösteren oyuncu.
Hoppa: Karagöz oyununda Çelebi tipinin bir başka adı.
Horitmek: Halay çekmek anlamına.
Horon: Karadeniz bölgesine özgü Kemençe ve tulum eşliğinde topluca
oynanan bir dansın adı.
Humbaz: İran’da küp içine girerek oynatılan kukla.
Huzur Karagözü: Padişahların önünde oynatılan Karagöz oyunu. Huzur’a en
usta Karagözcüler çıkarılırdı.
Hüsmen Ağa: Karagöz oyununda Rumelili arabacı ya da güreşçi tipi.
|